دسته: اقتصاد
بازدید: 26 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 54 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 36
مواد مخدر این روزها جزو سومین تجارت پرسود جهان است و اگر صنعت نفت و تسلیحات نظامی را به عنوان دو تجارت اول در نظر بگیریم قطعاً تجارت مواد مخدر جزو سومین خواهد بود.
جهانی شدن همانطور كه فرصتهای بسیاری را برای بشریت فراهم میكند، میتواند تهدیدها و آسیبهای ناشناختهای را هم به ارمغان بیاورد. از جمله این مشكلات، تجارت مواد مخدر است.
هر ساله میلیونها خانواده به دست این مادة شوم دچار فروپاشی می شوند و كانون خانوادهها از بین میرود. در ابتدا باید تأكید كنم كه تمایلی به بزرگنمایی آمار و ارقام ندارم و فقط میخواهم اطلاعات و آمارهایی كه از زبان مسئولین شنیده میشود را تحلیل كنم. در حال حاضر فقط ده كشور در سطح جهان به شیوههای بسیار دقیق و مشخص برای تعیین وسعت معضل مواد مخدر دست پیدا كردهاند و با این شیوهها جلوی تورم این آمار را میگیرند كه كشور ما محروم از این شیوهها است. در ابتدای صحبت باید به یك نكته برای حساسیت موضوع اشاره كنم اینكه ما از سال 1365 به این طرف آمار معتادین را در كشور 2 میلیون نفر اعلام میكنیم یعنی نه ورودی و نه خروجی معتاد داریم. در سال 1365 اولین اخبار در روزنامه اطلاعات آمد كه تعداد معتادان را 2 میلیون اعلام كرده است و در سال 71 توسط دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر، جناب آقای فلاح، تعداد معتادان 2 میلیون اعلام شد كه یك میلیون و 200 هزار نفر معتاد دائمی و 800 هزار نفر معتاد تفننی بود اما هنوز این آمار همین گونه ذكر میشود و من هم براساس آن بحث را دامه میدهم.
امروزه میبینیم كه بازار جهانی مواد مخدر روز به روز گسترش پیدا میكند و برای اینكه جمعبندی راحتی داشته باشم فقط روی مواد مخدر سنتی مثل تریاك، هروئین، مرفین و بعضاً حشیش بحث میكنیم. مواد مخدر صنعتی موضوعی كاملاً تفكیك شده از مواد سنتی است و بحث جدایی را میطلبد.
طبق آخرین آماری كه دفتر سازمان ملل در سال دوهزار ارائه كرده است یك میلیون و 500 هزار نفر معتاد هروئین در پاكستان و 500 هزار نفر در ایران وجود دارد در حالی كه اروپای غربی فقط یك میلیون و 200 هزار نفر معتاد هروئین و آمریكا هم فقط یك میلیون معتاد دارد كه اهمیت این مسئله را برای ما چندین برابر میكند كه در ادامة بحث به جمعبندی در این رابطه میرسیم.
تجارت سازمانیافته قاچاق مواد مخدر امروزه به صورت چندملیتی اداره میشود. نه مرز میشناسد و نه ملیت. سرمایه در گردش این تجارت در سال 2003، حدود 1700 میلیارد دلار برآورد شد كه سود حاصل از این صنعت بیش از 600 میلیارد دلار است. در صورتی كه محمولهها توسط كشورهای واسط توقیف شود، حداقل سود این صنعت در صورت داشتن بارانداز 450 میلیارد دلار برآورد میشود.
امروزه مشخص شده كه چه باندهایی در این زمینه كار میكنند. باندهایی مثل كارتلهای كوكائین كلیمی، مكزیكی، قاچاقچیان هنگكنگی، تایوانی، چینی و در سالهای اخیر مافیای روس و اروپای شرقی هم به این بنگاه عظیم وارد شدهاند.
امروزه در تمام نقاط همه گونه مواد مخدر یافت میشود و دسترسی آسان به مواد مخدر امنیت انسانی تمام كشورها را دچار مشكل كرده است. در جهانی كه 200 میلیون نفر آمار معتادین رسمی آن است و تعداد 2 میلیون نفر آن در ایران است بحث مبارزه با قاچاق مواد مخدر، برای برخی بحث بسیار تلخ و برای عدهای بحث شیرینی است.
كشت خشخاش امروز به مثلث هلالی یعنی پاكستان، افغانستان و ایران و مثلث طلایی یعنی لائوس، تایلند و بیرمانی محدود نمیشود. تا سال 1999 حدود 93% كشت دنیا در این دو مثلث بود ولی امروزه نزدیك به 40 هزار هكتار از زمینهای آسیای مركزی، اروپای شرقی، آمریكای جنوبی هم به این كشت اختصاص یافتهاند كه حكایت از سود این تجارت دارد. در كشور افغانستان در سال 2004، 91 هزار هكتار زیر كشت خشخاش بود كه فقط 2% از زمینهای قابل كشت افغانستان است. امروزه نسبت به دو سال قبل 20% سطح زیر كشت آن افزایش یافته و این حكایت از حساسیت موضوع در بعد بینالمللی را میرساند و نسبت محصول ثبت شدة تریاك در سال 2002 نسبت به سال 2000 افزایش بیسابقهای داشته است. در سال 2000، 4500 تن و در سال 2003، 6200 تن پیشبینی شده بود.
بحث دیگر، شاخص كشفیات است كه در جهان اتفاق میافتد. افزایش كشفیات نشان میدهد كه میزان تولید در سطح هر كشوری مثل افغانستان بیشتر بوده است اما امروزه تمام كشورها مدعی مبارزه با این پدیده هستند و با توجه به این حساسیت، هرچه كشفیات بیشتر باشد افزایش میزان تولید را نشان میدهد.
بعد از افغانستان، میانمار بزرگترین تولیدكننده است. كشفیات اقدامی است كه امكان تهیة نمودار از شیوههای قاچاق مواد مخدر و مسیر ترانزیت را برای ما مشخص میكند. از نمودار كشفیات تمركز قاچاق را در مناطق مختلف مشخص میكند. در نموداری كه طی دو سال گذشته رسم كردهام مسیر به این صورت است كه از مبدأ افغانستان و پاكستان به ایران، تركیه و بالكان با شاخههای متعدد كه به كشورهای اتحادیه اروپا ختم میشود.
درواقع كشفیات بازتابی از اقدامات سازمانهای مبارزهكننده را هم نشان میدهد. سئوالی كه مطرح میشود این است كه اگر افزایش كشفیات نشان دهندة افزایش میزان قاچاق است پس چرا كشورها ادعا نمیكنند كه امروزه میزان اعتیاد در كشورشان بالا رفته است. من جواب این را نتوانستم پیدا كنم، اما از طریق مطالعات خود به جوابی رسیدم كه بازار مواد مخدر به دلیل عملكرد نیروهای مبارزه كننده در برخی مواقع با ركود مواجه میشود